AK Parti’nin teklifi ertelendi mi iptal mi edildi?

AK Parti’nin geçen haftanın son günü TBMM’ye sunduğu savunma sanayi fonuna katkı getirecek olan Kanun Teklifi haftanın ikinci günü görüşülmeye başladı. Ancak görüşmelere geçilmesinin ardından iki saat sonra TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda son anda durduruldu.

İşin içinden çıkılamaz hale mi geldik?

Vergileme tekniğinde çok önemli bir usul vardır. O da vergilerin oluşturduğu bir etkinlik kaybı olan ‘aşırı vergi yükü’. Bu durum vergilerin saptırıcı etkileri sonucu ortaya çıkar ve devletin elde ettiği gelirden daha fazla bir oranda, vergi yükümlüleri üzerinde refah kaybına yol açan bir etkinsizlik durumu oluşturur. Son vergi paketindeki vergilere bakarsanız, vergilerin saptırıcı etkisinin artık geldiğini belirtelim.

Ücretler Deutsche Bank’ı, Çinliler AB’yi, Merkez de bizi gerdi!

 

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK-AR) verilerine göre, Türkiye, dünyada emekliler ve sosyal korumaya (sağlık dahil) GSYH'ye oranla en az harcama yapan ülkeler arasında yerini aldı. Emeklilere GSYH'den yapılan harcamalarda dünya ortalaması yüzde 7,9 olurken, Türkiye'de bu oran yüzde 4,3 oldu.

Savaş tamtamlarını ekonomi mi, siyaset mi çalıyor?

MB Başkanı Fatih Karahan anlatırken, ‘ekonomi düzeliyor mu’ diye rakamlara odaklanıyoruz, sonra bir bakıyoruz, Cumhurbaşkanı Erdoğan “İsrail’in Filistin ve Lübnan’ın ardından gözünü dikeceği yer Anadolu toprakları” şeklinde bir açıklama ile herkeste soğuk duş etkisi yaratıyor.

AB yeniden ‘kendini var etme’ arayışında; ya biz…(5)

Yazı dizimizin son bölümüne geldik…Eski Avrupa Merkez Bankası Başkanı ve eski İtalya Başbakanı Mario Draghi “AB Rekabetçiliğinin Geleceği” raporundaki önerilerin hızla uygulanmasını sağlamak amacıyla geçtiğimiz hafta Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu’nda milletvekilleriyle paylaştı.

AB yeniden ‘kendini var etme’ arayışında; ya biz…(4)

Geçtiğimiz bölümlerde Avrupa Birliği’nin (AB) oluşum sürecinden bu yana ciddi krizler yaşadığını, İngiltere ve ABD’nin tek güç olma hesabıyla AB’nin siyasi ve ortak para birlikteliğini bozma konusunda çaba gösterdiğine işaret etmiştik.

AB yeniden ‘kendini var etme’ arayışında; ya biz…(3)

Eski Avrupa Merkez Bankası Başkanı ve Eski İtalya Başbakanı Mario Draghi liderliğinde hazırlanan “AB Rekabetçiliğinin Geleceği” raporunu Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu’nda milletvekilleriyle önceki gün paylaştı. Draghi; AB’nin önündeki en öncelikli üç konunun ABD ve Çin ile AB arasındaki inovasyon farkının kapatılması, karbonsuzlaştırma hedefinin AB’nin rekabet gücü artışıyla ilişkilendirilmesini sağlayacak planın geliştirilmesi, Avrupa'nın güvenliği artırılarak AB dışındaki ekonomik güçlere olan bağımlılığın azaltılması olduğunu ifade etti.

AB yeniden ‘kendini var etme’ arayışında; ya biz…(2)

 

27 ülkeden kurulan AB oluşum sürecinden bu yana ciddi krizler yaşamasına karşın bu sıkıntıları hiçbir zaman ‘dış güçlere’ bağlamayan bir anlayışla mücadelesini sürdürüyor.

AB yeniden ‘kendini var etme’ arayışında; ya biz… (1)

 
Avrupa Birliği (AB) oluşum sürecinden bu yana ciddi krizler yaşadı. İngiltere ve ABD’nin dünyada tek güç olma hesabıyla AB’nin siyasi ve ortak para birlikteliği konusunda hep bir karışıklık çıkardı. AB’nin iki lokomotif ülkesi Almanya ve Fransa’yı bile karşı karşıya getirerek karıştırmayı hep sürdürdü.

BES tutmadı, sıra TES'te...(2)

 
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nin (TES) ne getirip götüreceğine ilişkin yazımızın ikinci bölümüne geçmeden önceki yazımızda TES ile ilgili üç farklı model üzerinde durulduğuna dikkat çekmiştik. Yazımızın bu ikinci bölümünde modelleme düzenlemelerinin risklerini ve hangi ülkelerde hangi modelin uygulandığını anlatalım.

BES tutmadı, sıra TES’te (1)

Yeniden gündeme gelen işçinin emekçinin zaten tırpanlanmış haklarının daha da elinden alınacağı tamamlayıcı emeklilik sisteminin getirisine götürüsüne bakınca, ‘BES tutmadı, yeniden sıra TES’te’ demekten kendimi alamadım…Anlatayım…

Hangisi daha inandırıcı?

2025-2027 dönemini kapsayan orta vadeli program açıklandı, ardından Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlandı. Bir önceki yazımızda OVP’deki verilerin önümüzdeki 3 yıl için çok önemli olduğuna dikkat çekerek, “Bu OVP’yi iyi takip edelim, kara bulutlar öncekilere benzemiyor!” notu ile ele almıştık.

Bu OVP’yi sıkı takip edelim, kara bulutlar öncekilere benzemiyor!

Eylül ayı ile birlikte Türkiye’de piyasalar gelecek yıla ilişkin kararlara odaklanır. Bu durum 2023 Eylül’ünde de bir önceki yılın Eylül’ünde de yaşanmıştır.

Vergi sistemindeki çelişkiler…

Hazine ve Maliye Bakanlığı işletmeler açısından enflasyon muhasebesi uygulamasını hayata geçirme kararı aldı. Ancak uygulamanın içeriğinde öyle çelişkiler vardı ki; bunu anlatmak için serbest muhasebeci ve mali müşavirler eylem yaptılar da seslerini ancak duyurabildiler. Sonucunu da aldılar.

Devlet desteği ile birinci olmak…

Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) dün 2023 vergilendirme dönemine ilişkin en fazla vergi beyan eden gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerini açıkladı. Bir şey dikkatimizi çekti! Gelir vergisi mükellefi olup da ilk 100’e giren rekortmenlerin 73’ü, kurumlar vergisi mükelleflerinin 34’ü isimlerini gizleme ihtiyacı hissetti ve açıklamadı.

Borsadaki yeni tehlike…

Zaten derinliği olmayan bir hisse senedi piyasasına sahip olan BİST A.Ş’yi bekleyen en yeni tehlikenin kimler farkında acaba…Ama görünen o ki; yabancı yatırımcılar bu tehlikenin farkında…

Esnafı ziyaret edebilmek!!!

AK Parti iktidara geldiğinde hesap uzmanı kökenli Kemal Unakıtan Maliye Bakanı oldu. Kendine özgü nükteli esprileri ile mesajlar verirdi. Dahası DSP-ANAP-MHP koalisyon hükümetinin yarattığı ekonomik bozulmanın ardından bir umut oldu.

‘Maliye Akademisi’nin zamanı gelmedi mi?

 

Hazine ve Maliye Bakanlığı hemen her ülkede ‘belkemiği’ olarak bilinir. Temel nedeni de bu kurumun bütçe dengesi başta olmak üzere, harcama kalemleri konusunda her zaman ‘cimri’ davranmasıdır.

26.5 milyar doları dışarı çıkardılar, 1.2 milyar dolar vergiyi kaçırdılar (3)

Yazı dizimizi bugünkü son bölümüne gelmeden önceki bölümden bir hatırlatma yaparak başlayalım. Dünya ölçeğinde faaliyet gösteren Vergi Adalet Ağı (Tax Justice Network) isimli sivil toplum örgütünün Türkiye’den vergi cenneti bölgelerine ne boyutta bir kaynak aktarımı yapıldığını anlatan 2023 Vergi Adalet Durumu (State of Tax Justice 2023) raporu önemli verileri gözler önüne seriyor.

26.5 milyar doları dışarı çıkardılar, 1.2 milyar dolar vergiyi kaçırdılar (2)

Türkiye’de büyük servetlerin, uluslararası vergi cennetlerine yapılan milyarlarca dolarlık para ve sermaye transferlerinden doğrudan yüzde 30 vergi alınmasını öngören yasa, 21 Haziran 2006’dan bu yana yürürlükte. Ancak hem Bakanlar Kurulu’nca hem de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Modeli döneminde liste açıklanmadı.

26.5 milyar doları dışarı çıkardılar, 1.2 milyar dolar vergiyi kaçırdılar (1)

Hükümetin geçtiğimiz haftalarda kayıp kaçak ve vergilendirme ile ilgili yasalaşan düzenlemesi uzunca süre tartışıma konusu oldu. Ekonomi bürokrasisi vergi yasalarında değişiklikle öngörülen 100-140 milyar liralık ek vergi gelirinin kat be kat üzerinde vergi gelirinin, vergi cennetlerine giden kaynakların önlenmesi ile her yıl düzenli şekilde sağlamanın olanaklı olduğunu dile getiriyor.

Hepsi birlikte nasıl oluyor?

Ekonomide öyle bir türbülans yaşanıyor ki; bir yandan bütçe dengesinin sağlanması için zam yapılıyor. Diğer yandan ülkenin en önemli ekonomik aktivitesi olan tarımsal üretimde iflasların yaşanması önlenemiyor.

Sınırsız ücrete ‘sınır’ getirilemedi

Kamu kurum ve kuruluşlarının yönetim ve denetim kurulu üyeliklerinde görev alan bürokratlara verilecek üyelik ücretine getirilmesi planlanan sınırlama daha başlamadan iktidar kanadından geri döndü. Sınırsız kurul üyelik ücretlerine 98 bin 41 lira gibi bir sınır getirilmesi ve yürürlük tarihinin de 1 Eylül olması planlanıyordu.

Asgari ücreti bir de ILO’dan dinleyin! (2)

 

Enflasyonun yüksek olduğu bir dönemde asgari ücrette artış yapılmadığı için geçim standartlarının ciddi şekilde bozulduğu Türkiye’den, ‘Asgari ücreti siz belirleyin’ teklifi gelirse ILO’nun nasıl bir yol izleyeceğini ve diğer ülkelerdeki yöntemi sorduk?

Asgari ücreti bir de ILO’dan dinleyin! (1)

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Türkiye Direktörü Yasser Ahmad Hassan ile birkaç gazeteci ILO’nun faaliyetlerini konuşma imkanı bulduk. ILO’nun gündemi çalışma hayatı olunca biz de günlerdir tartışılan asgari ücret konusunda ILO’nun değerlendirmelerini merak ettik.

Vergi paketi ne kadar kazandıracak? (2)

 
Hazine ve Maliye Bakanlığı bürokratlarının, siyasi iradenin destek vermesi halinde garsonların bahşişinin bile vergilendirilebileceğini adeta ‘sinekten yağ çıkarılabileceğini’ gösterdikleri paket TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda gece yarısı saat 03.00’da kabul edilerek Genel Kurul safhasına geldi. 

Vergi paketi ne kadar kazandıracak? (1)

Haftalardır ‘basına sızdırılan’ ardından ‘sızdırılan bizim üzerinde çalışmadığımız’ taslak diye anlatılan vergi kanunlarında değişiklik yapılmasına ilişkin düzenlemeyi 3 köşe yazısında değerli okurlara sunduk. Başlangıçta 181 milyar lira kadar bir gelir beklentisi olan taslak biraz daraltılınca, tahsili yapılabilirse, 140 milyar liralık gelir beklentisi var.

98 bin lira toplantı ücretinde gözden kaçanlar…

TBMM Plan Bütçe Komisyonu'nda geçen hafta görüşülerek kabul edilen ve önümüzdeki hafta TBMM Genel Kurulu'nda görüşülmesi beklenen kamuda tasarruf paketinde üst düzey 400 kadar bürokratın maaşlarının haricinde bir kuruma yönetim kurulu üyesi olarak atanmaları halinde, bu görevlerinden aylık 98 bin 41 lira ücret alınmasına ilişkin düzenlemeyi ’98 bin lira olmaz, 34 binde anlaşalım’ başlığı ile değerlendirdik.

98 bin lira olmaz, 34 binde anlaşalım

 

Başlığa bakınca araba satışı ya da Kurban Bayramı’nda hayvan alım satımında celeple el sıkışması gibi  bir pazarlık sanmayın. Ama siz TÜİK’in son yıllarda rakamlar üzerinde nasıl oynanacağını gösterdiği marifeti olarak da okumayın.

Tasarruf paketi mi dediniz?

Ekonomide yaratılan yükün çoğunu dar gelirli vatandaşın sırtına yükleyen iktidar, göstermelik bir yasa teklifi ile kamu da tasarruf yapmaya çalışıyor. Bu kapsamda hazırlanan 32 maddelik yasa teklifi TBMM’ye sunuldu.

‘Veren el, alan elden üstündür’ sözünün içi boşaltıldı

 

Çok özel bir atasözüdür. Yardım ve cömertliğin ne kadar değerli olduğunu anlatır. Birilerine yardım vermenin, onurlu ve saygınlığını vurgular.

Akaryakıta Temmuz’da ÖTV ve KDV zammını hesapladık!

Akaryakıt fiyatları tarımdan, sanayiye üretimde oldukça önemli bir girdi. Dolayısıyla enflasyon üzerinde de hatırı sayılır bir etkisi var. Ancak ürün fiyatının döviz kuruna, yurtdışı fiyat hareketlerine bağlı oluşu, kullanım sıklığının fazlalığı gibi etkenler nedeniyle enflasyon üzerindeki etkisinin bu iniş-çıkışından dolayı hissedilmesi zayıf olabiliyor.

Maliye kumaşınızın rengine kadar sizi biliyor (3)

‘Maliye kimin ne kazandığını ne beyan ettiğini iyi biliyor! (1)’, ‘Maliye sizi biliyooorrr (2)’ yazıları ile başladığımız vergi paketinin 3’üncü bölümüne geldik. Paketin bütününe bakıldığında, özünde Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın Türkiye’de ‘umumi wc’ işletmecilerinden, toplamda 44 mükellefin olduğu, 7’sinin beyanname verdiği, 37’sinin zarar gösterdiği KÖİ ve YİD işi yapan işletmelere kadar kimin ne kazandığını ve ne beyan ettiğini iyi bildiği ortaya çıkıyor.

Maliye sizi biliyooorrrr😊(2)

 
Vergi paketiyle ilgili tartışmalar sürerken, yazımızın ilk bölümünde dile getirdiğimiz ‘Külliye’ kaynaklı sızdırmaların geçtiğimiz hafta da sürüyor olması dikkat çekiyor. Paket medyanın tüm mecralarında yayımlanmasından sonra, bu kez bazı medya kuruluşlarının ‘Çok kritik maddeler Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından veto edilerek vergi taslağından çıkarıldı!’ başlığı ile haber yapmaları dikkat çekti.

Maliye kimin ne kazandığını ne beyan ettiğini iyi biliyor! (1)

Cumhurbaşkanı Erdoğan’a 24 Mayıs 2024 tarihinde akşam saat 19.05’te sunulan yeni vergi paketini sosyal medya hesabımızla ilk biz duyurduk. Ancak öncesinde paketin içeriğine ilişkin bazı sızıntılar oluyordu. Bu sızıntıların başında mesela yurtdışına çıkış harç pulu bedelinin 150 TL’den 3 bin liraya çıkarılması gelmişti. Şimdi öğreniyoruz ki; Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) üzerinde çalıştığı ve ‘öneri’ niteliğinde olan bu paketle ilgili bilgiler ‘Külliye’ çevresinden sızdırılmış.

Yer altında 3.5 trilyon dolarlık rezerv var

Türkiye Madenciler Derneği (TMD) Başkanı Mehmet Yılmaz, Türkiye’de yer altında nikel, altın, toryum, bor, kömür, trona gibi tüm madencilik alanındaki servetin 3.5 trilyon dolarlık bir rezerve sahip olduğunu söyledi. Keşfi bekleyen 5 bin ton altın madeni rezervinin de olduğunu kaydeden Yılmaz, bu rezervin çıkarma maliyetinin 300 milyar dolar olduğuna vurgu yaptı.

Öner: “YEKDEM destekleri 2040’a kadar sürmeli”

Türkiye’deki elektriğin yüzde 2’lik kısmının katı atık bertaraf tesislerince üretildiğini biliyor muydunuz? Karbon emisyonunu düşürücü önemli bir üretim modeli işin doğrusu. Nitekim bu verileri, Atık Yönetimi ve Atıktan Enerji Üreticileri Derneği (TAYED) Genel Başkanı Ali Rıza Öner söyledi. Bu şekilde yıllık 600 bin ton eşdeğeri karbon emisyonunun da azaltıldığını anlattı.

İktidarı bekleyen stres…

İktidar, geniş toplum kesimlerinin gözünü ve kulağını diktiği 3 Temmuz’da açıklanacak 6 aylık enflasyon açıklandıktan sonra nasıl davranacağı konusunda ciddi kararsız durumda iken, gelecek tepkilerin stresini iliklerine kadar yaşıyor. Temmuz ayı yaklaşırken “Kök maaş artacak mı?”, “Memur emeklilerinin artışı, SSK emeklisinin altında kaldı, onlara ne yapılacak?”, “Asgari ücret artacak mı?” soruları yanıt bekliyor.

Yabancı yatırımcıya üst düzey mesaj

Ankara’da Uluslararası Yatırımcılar Derneği’nin (YASED) düzenlediği Küresel Yatırım Günleri toplantısında yabancı yatırımcılara ve onların Türkiye temsilcilerine üst düzeyden mesaj verildi.

Müfettişleri de dinledim...

“Maliye Bakanlığı’nda içeriden feryat!” başlıklı son yazımız ile Hazine ve Maliye Bakanlığı birimleri arasında yaşanan tartışmaların yarattığı rahatsızlığa dikkat çekmiştik. Yazıda vergi müfettişlerinin incelemeler esnasında oluşturduğu iddia edilen tabloyu da ‘Elçiye zeval olmaz’ diyerek aktarmıştık.

Maliye Bakanlığı'nda içeriden feryat!

Hazine ve Maliye Bakanlığı bir yandan ekonomide atılacak adımlara yoğunlaşmışken, diğer yandan da bütçe dengesini kurtarmak amacıyla denetim ve tahsilatları yoğunlaştırıyor. 20 yıl gibi bir süre Hazine ve Maliye Bakanlığı’nı izleyen biri olarak, hem taşra hem de merkez teşkilatlardan zaman zaman kurum içerisinde alınan kararlar ile yaşananlara ilişkin bilgiler de bizlerle paylaşılır. Bunların hemen hepsini de bir şekilde yazılarla paylaşırız.

Benzer bir sıkıntı da geçtiğimiz günlerde geldi. Bu sefer bakanlığın ilgili birimleri arasındaki ‘çatışmanın’ olması dikkat çekti. Bizimle paylaşılan yazı, vergi denetim kurulu üzerinden vergi dairelerinde başlatılan teftişte yaşananları içeriyor. Eğer yazılanlar doğru ise “kantarın topuzunun kaçtığı” görülüyor.

Baz etkisi enflasyonu düşürüyor, fiyatları değil

Son yıllarda ekonomideki yüksek enflasyonla beraber, bir de ‘baz etkisi’ kavramını sıkça duyuyoruz. Genellikle de “enflasyon …… ayı sonrası baz etkisiyle düşecek” şeklinde cümleler. Şimdilerde de, 2021 yılından bu yana başlatılan yüksek enflasyonla ilgili haziran ayından itibaren düşüşe geçeceği mesajları verilmeye başlandı. Ve bu düşüşün de ‘baz etkisiyle’ başlayacağı dile getiriliyor. Ancak, baz etkisinin enflasyonu düşürdüğü dile getirilirken, fiyatları düşürmediği ise hiç söylenmiyor.

2001’deki seviyeye yaklaştık!

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in önceki günlerde bir televizyon programında Merkez Bankası’nın, döviz biriktirmemesi durumunda liranın nominal değer kazanabileceğini belirterek “Piyasadan döviz almasak (Dolar/TL ) 20'li rakamlara, 30'un altına gerilerdi” açıklamasına okurlardan “Neden daha fazla düşmesi beklenmiyor ki ya da elimizdeki dövizi bozalım mı” şeklinde bazı tepkili sorular geliyor.

Maliye’ye birleştirme yaramıyor!

Okurlara bir Pazar günü yazısı olarak ismi ‘Maliye Bakanlığı’ iken 20 yıl kadar hemen her gün izlediğim, şimdilerde ise ‘Hazine ve Maliye Bakanlığı’na dönüştürülen kurumla ilgili son dedikoduları anlatayım.

Siz, Audi ve Mercedes’e binemezsiniz!

Kamuda tasarruf yapılmasına ilişkin geçen hafta açıklanan tedbirlerin başında kamudaki taşıtlarla ilgili tasarruf gündeme geldi. Bugüne kadar birkaç kez bu konuda ‘tasarruf uygulanacak’ denildi ise de hiçbir zaman hayata geçemedi. Böylece Türkiye genelinde 125 binden fazla kamu aracının önü açıldı.

‘Baraj çocukları’ 67 bin MW’lık potansiyele talip

Türkiye’nin son 10 yılına damgasını vuran rüzgar ve güneş enerjisinin yanı sıra, 32 bin MW’lık kurulu gücü bulunan hidroelektrikte daha 67 bin MW’lık potansiyelin bulunduğu belirtiliyor.

Bu bir çıkış yolu olur mu?

Yerel seçimlerin ardından ekonomi aktörleri atılacak adımlar konusunda garip şekilde bir bekleme sürecine girdi. Hakikaten beklenmeyen bir CHP zaferi, borsada hisse pazarlamacılardan, kripto piyasasındaki pazarlayıcılara, gayrimenkul pazarlamacılarına kadar herkeste bir ‘yutkunma’ etkisi gösterdi.

Çözülmesi isteniyorsa KKM’de stopaj neden sıfır (0)?

 

Soru şu: Kur Korumalı Mevduatın (KKM) Merkez Bankasına maliyeti 820 milyar lira olmasına karşın, KKM’de stopaj neden halen (0) sıfır? Çünkü, yüzde 15’ler oranındaki stopaj vergisinin olmaması KKM’nin cazibesini artırıyor.

İncelemeler durdu, esnafa gün doğdu

 

Sattığı ürünlerde yüzde 10 KDV oranını, yüzde 1 KDV’li satış şeklindeki usulsüzlükleri düzeltmek amacıyla geçen hafta getirilen KDV düzenleme tebliği tartışması bitmeden okurlarımız, uygulamada daha vahim usulsüzlüklerin olduğunu ortaya koyan görselleri bizimle paylaştı. KDV’deki bu yanlış anlamanın yanı sıra, incelemelerin seçimler nedeniyle durması esnafa hem zam hem de her satışını yüzde 1 KDV’ye endeksleme fırsatı yaratmış.

Vergi kaçırmada ‘bilgi fişi’ yöntemi de icat edildi

 
Dönerci, fastfood işi yapan yerlerde aldığınız ürün karşılığında ‘bilgi fişi’ diye bir yazarkasa çıktısı verilmeye başlandı. Bunun detaylarını anlatacağım…