Emlak vergilerindeki kaosa yasal düzenleme geliyor

Günlerdir ülke gündemini meşgul eden 2026 yılında ödenmek üzere takdir komisyonlarınca fahiş oranda belirlenen emlak rayiç bedellerinin iptaline ilişkin dava açma konusunda tereddüt edenler açısından bir bilgi verelim. Tereddütün temel nedeni de 3 bin 600 lira olan vergi mahkemesi harç tutarıydı.

TBMM 1 Ekim tarihinde yeni dönem için açılacak. Ekonomide birkaç alanı içeren geniş çaplı bir torba tasarının hazırlıkları yapılıyor. Bu tasarıya geçici bir madde eklenmesi ile emlak vergilerinde takdir komisyonlarının getirdiği fahiş artışların düşürülmesi gündemde.

Bilindiği üzere emlak vergisine etki eden birincisi arsa ve arazi metrekare değerleri ki bunu takdir komisyonları belirliyor. İkinci ise bina inşaat maliyetleri değerleri. Bunu da Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve Hazine ve Maliye Bakanlığı müştereken belirliyor. Çevre ile Maliye Bakanlıkları 2026 yılında binaların emlak vergisi değerinin hesaplamalarında kullanılacak bina metrekare inşaat maliyet bedellerini ortalama yüzde 28,34 artırdı. Rakamlar, arsa rayiç bedeli ile birlikte göz önünde tutularak emlak vergisi hesaplamasında kullanılıyor.

İtiraz ise takdir komisyonlarınca belirlenen emlak rayiç bedellerine ilişkin arsa ve arazi metrekare değerlerine yönelik. Bu oranlar öyle artırıldı ki bazı yerlerde 10 kat, turizm bölgelerinde ve büyükşehir belediye sınırları içerisindeki emlaklar için 45-50 kata vardı.

Takdir komisyonlarında yer alan insanlar da kamu ve özel sektör görevlisi, bu ülkede yaşayan ve ekonomik realiteyi bilen kişiler olduğunu belirtelim. Takdir komisyonlarında belediye başkanları ya da görevlendirdiği bir kişi ile birlikte belediyeden iki kişi yer alıyor. Maliye Bakanlığı’ndan iki kişi. Ticaret Odasından bir kişi. Eğer bölgede organize sanayi bölgesi varsa bir kişi de oradan temsilci olarak katılıyor. Bir de ilgili mahallenin muhtarı yer alıyor komisyonda.

Bazı belediyeler sosyal medya hesaplarından takdir komisyonunda sadece kendilerinin olmadığı yönünde açıklamalar yapıyorlarsa da ancak hiçbir belediyenin takdir komisyonu toplantısında emlak vergilerinde yapılan yüksek artışa itiraz edip, şerh düşmedikleri de görülüyor.

Bu arada, Takdir Komisyonu toplantıları sırasında Ankara’da bazı mahalle muhtarlarının yeni rayiç bedellerinin tebliğini kabul etmedikleri için imzalamadıkları dile getiriliyor. Bazı muhtarların da konuyu kavrayamadıkları için imzaladıkları söyleniyor. Mesela sosyal medyada Çankaya’daki Beytepe Mahallesi Muhtarı Taha Sözeri’nin yeni rayiç bedellerini gerçekçi bulmadığı için imzalamadığı konuşuluyor.

Bunun nedeninin başında da belediyelere kalacak olan emlak rayiç bedelleri olduğunu unutmayalım. Genel bütçeye gelir açısından da tapu işlemleri ile veraset ve intikal vergilerinde de muazzam artışlar olacağı için fahiş emlak vergilerinin olması istenilebiliyor.

Bu nedenle yasal düzenleme olmazsa, ilk hesaplamalara göre 2026 yılında ödenecek emlak vergileri 2025 yılında ödenen emlak vergilerinin 5-6 katı olacağı kesin. Bu fahiş oranların iptali ile ilgili olarak da 8 Eylül 2025 tarihine kadar vergi mahkemelerine dava açılması gerekiyor.

AK Parti Yerel Yönetim Sorumluları da toplumdaki huzursuzluğu gidermeye yönelik çözüm geliştirilmeye çalıştıklarını açıkladılar. Bu kapsamda 2021 yılında da ortaya çıkan benzer bir durum düzeltilirken olduğu gibi, geçici bir madde ile takdir komisyonunun belirlediği rayiç bedellerini bir önceki yılın emlak rayiç değerini yeniden değerleme oranının yarısı kadar artırılması ile çözülmesi üzerinde duruluyor. Bu da Çevre ve Maliye Bakanlarının bina metrekare inşaat maliyet bedellerini ortalama yüzde 28,34 artırdıkları oranının burada da kullanılacağı anlamına geliyor. İkinci bir yöntem ise rayiç bedeller aynen kabul edildikten sonra emlak vergisi oranlarında bir değişiklik üzerinde duruluyor. Bu önerinin çok daha karmaşık bir durum yaratacağı düşüncesiyle çok da sıcak bakılmadığını belirtelim.