Emlak vergileri bilek güreşine döndü…

Emlak vergisinde 2026 yılında büyük gürültü koparacak süreci önlemeye yönelik önümüzdeki pazartesi günü vergi mahkemelerine başvuruda son gün. Bu konuyu üç yazımızda dile getirdik. Konu dar ve sabit gelirliler ile emekli olup da çalışmak zorunda kalan yurttaşlar açısından çok önemli ve siyaseten bilek güreşi yapılacak bir mesele değil.

İllere göre belirlenen emlak vergisine esas rayiç bedellerinde yüzde 2 bine varan artışlar yapıldı. Emlak Vergisi’nin fahiş artışlar Veraset ve İntikal Vergisi ile Tapu Harç oranlarını da aynı oranda artıracak. Rayiç bedellerdeki artışlar nedeniyle konutların bir bölümü, değerli konut kapsamına gireceğinden bu vergiyle de yeni tanışanlar olacak.  

Artışın ilk taksiti 2026 Mayıs ayı ödemelerinde emlak vergilerinde ortaya çıkacak. Bu yıl atılan adımın kritik noktası gelecek yıldan itibaren tüm gayrimenkullerde yaşanacak yüksek artışlı tapu harcı ile veraset ve intikal vergisinde görülecek. İşte bu son vergiler merkezi hükümete, yani bütçeye kalacak oranlar. Emlak vergileri ise belediyeler açısından son derece önemli bir gelir kaynağı.

Oluşacak krizin sorumlusunun belediyeler olduğu yönündeki iddialara da cevap verilmesi gerekiyor. Belediyeler nezdinde kurulan takdir komisyonunun belirlediği arsa metrekare birim değerleri yani, “hangi sokakta, hangi caddede arsa bedeli nedir”i ilgili belediye belirliyor.

Bazı belediyeler sosyal medya hesaplarından takdir komisyonunda sadece kendilerinin olmadığı yönünde açıklamalar yapıyorlarsa da ancak hiçbir belediyenin takdir komisyonu toplantısında emlak vergilerinde yapılan yüksek artışa itiraz edip, şerh düşmedikleri de görülüyor.

Bu arada, Takdir Komisyonu toplantıları sırasında Ankara’da bazı mahalle muhtarlarının yeni rayiç bedellerinin tebliğini kabul etmedikleri için imzalamadıkları dile getiriliyor. Bazı muhtarların da konuyu kavrayamadıkları için imzaladıkları söyleniyor. Mesela sosyal medyada Çankaya’daki Beytepe Mahallesi Muhtarı Taha Sözeri’nin yeni rayiç bedellerini gerçekçi bulmadığı için imzalamadığı konuşuluyor.

Tartışmalar yoğunlaşınca, konu nihayet siyasetin sıcak gündemi haline geldi. AK Parti’nin yerel yönetimlerden sorumlu isimleri de vatandaşı mağdur etmeyecekleri yönünde açıklamalar yapmaya başladılar.

Konu ile ilgili yazılarımızı değerlendirenler üstatlardan biri de eski Gelirler Genel Müdürü, uzun yıllar CHP’de milletvekilliği de yapan Akif Hamzaçebi oldu. Akif bey “Emlak vergisinde değer karmaşası” başlığı ile paylaştığı bilgide, 2002 yılında da benzer bir sıkıntının yaşandığını hatırlattı. O zaman olduğu gibi takdir edilen değerlerin gözden geçirilerek yeniden takdir edilmesine yönelik bir Kanun çıkarılmasıyla çözülebileceği önerisini dile getirdi.

Hamzaçebi, “3/4/2002 tarihli ve 4751 sayılı Kanunun teknik hazırlıklarını Gelirler Genel Müdürlüğü olarak yaptık. Emlak Vergisinde dört yılda bir beyanname verme usulünü kaldırarak mükellefleri büyük bir külfetten kurtardık. 213 sayılı Kanun Mükerrer Madde 49 ile büyükşehir belediye sınırları içindeki belediyeler itibarıyla takdir komisyonlarınca belirlenen arsa ve arazi asgari metrekare birim değerlerinin gözden geçirilmesi, uyumsuzluk ve dengesizliklerin giderilmesi için İl merkezinde bir Merkez Komisyonu kurduk. Bu madde halen yürürlüktedir” hatırlatması yapıyor. Yine 1319 sayılı Kanun Geçici Madde 20 ile 2002 yılı için belirlenmiş olan arsa ve arazi metrekare birim değerlerinin gözden geçirilerek yeniden takdir edilmesi için bir geçici madde düzenlemesi yapıldığını da dile getiriyor Akif Hamzaçebi.

Örnek hesaplama...

Bu arada vatandaşlar olarak emlak rayiç artış oranının hesaplanması konusunda da bir bilgi verelim. Çayyolu’nda yöneticilik yapan bir dostum sitelerinde yeminli mali müşavirin hesaplama şeklini gönderdi. Binaları için yeni vergi 60 bin TL olarak belirlenmiş. Kendilerine ne kadar pay düşeceği hesaplanırken, bu tutar bloğun metrekaresi ile çarpılıyor. Mesela bu dostumuzun bloğunun oturma alanı 4 bin 206 metrekare. 60 bin TL’ye çıkarılan emlak rayiç bedeli 4 bin 206 ile çarpılıyor. 252 milyon 360 bin TL gibi bir rakam çıkıyor. Bu rakam da blokta oturan 78 daireye bölünüyor. Böylece ortaya 3 milyon 235 bin 385 TL rakamına ulaşılıyor. Bunun da binde 2’si alınarak 6 bin 470 lira 77 kuruş olarak yıllık emlak rayiç bedeli buluyor.

Bu arkadaşımın 2025 yılında 3 bin lira gibi bir emlak vergisi ödüyor. Dolayısıyla artış oranı yüzde 115.7 çıkıyor. Tabi 1+1, 2+1, 3,+1, 4+1 dairelerin olduğu sitelerde de buna göre oranlar değişecek.