Kanun teklifi güzel ama…Matrah artırımı çarpacak

AK Partili 82 milletvekilinin imzasıyla TBMM’ye sunulan torba kanunun bundan önceki torba kanundaki düzenlemelerden hiçbir farkı olmadığı görüldü. Ancak, matrah artırımından gelecek tahsilat tutarı açısından çok ciddi bir fark olacağı görüldü.

Dahası Hazine ve Maliye Bakanlığı 2 yıl 1 ay önce çıkardığı düzenleme ile bugünkü düzenleme arasında geçen zaman diliminde ülkedeki enflasyonu yüzde 117’ler seviyesinde hesaplamış olduğu ortaya çıktı.

Aynı Hazine ve Maliye Bakanlığı, 17 Kasım 2020 yılında çıkardığı 7256 sayılı vergi ve prim yapılandırması düzenlemesinde de 7143'teki katsayı oranlarının aynısını kullandı.

TBMM’ye sunulan torba kanun ile 2016-2017 yıllarının da olduğu, 2016-2020 yıllarını kapsayan dönemlerde işletme hesabına ve bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükelleflerinden söz konusu yıllara ilişkin matrah artırımına katılmaları halinde bu dönemlere ilişkin vergi incelemesinden muafiyet elde edecekler.

Maliye yine kazancını enflasyona ezdirmeyecek

Bildiğiniz gibi 2018 yılı Mayıs ayında yasalaşan 7143 sayılı düzenlemede matrah artırımı 2013-2017 yılları arasını kapsadı.

Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinden 7143 sayılı düzenlemede matrah artırımın katılmayanlar yeni getirilen düzenleme 2016 ve 2017 yıllarını da kapsadığı için katılabilecekler.

Ancak şimdi katılacak olan mükelleflerin o yıllara ilişkin ciddi zarar edeceği ortaya çıktı.

Bu durumun tespitinde Merkez Bankası’nın enflasyon hesaplama programını kullanıyoruz.

Buna göre, 7143 sayılı kanunun yasalaştığı 2018’in Mayıs ayından sonraki, Haziran ayı ile TBMM’ye gelen yeni yasanın içerdiği 2021 yılı Nisan ayı arasındaki 2 yıl 1 aylık zaman dilimindeki enflasyon oranına bakıyoruz.

Bu dönemdeki enflasyon oranı yüzde 48,93 olarak hesaplanıyor.

Gelelim Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın mükelleflerin matrah artırımı için düzenlediği tutarlara.

Söz konusu tutarlar belirlendiğinde, enflasyonun yüzde 100’lerin üzerinde hesapladığı ortaya çıktı.

Buna göre, 7143 sayılı düzenlemeye başvuran kurumlar vergisi mükellefleri artırımda bulunmak istedikleri 2016 yılı için 43.260 lira beyanda bulunacaklardı. Yeni düzenlemede 2016 yılı için artırımda bulunmak isteyen mükellefin önüne konulan tutar, 94 bin liradan az olmayacak şekilde getirildi. Böylece artış oranı yüzde 117’yi geçti.

Yine 7143’te 2017 yılı için 49.037 liradan az olmayan artırım tutarı, şimdiki düzenlemede söz konusu yıl için 99.600 liradan az olmayacak. Buradaki artış oranı da enflasyonun tam iki katından fazla olarak yüzde 103 uygulanacak.

Benzer durum, gelir vergisi mükelleflerinden bilanço esasına göre defter tutanlar için de aynı oranlarda uygulanacak.

Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerden 7143 sayılı düzenlemeye katılanların 2016 yılı matrah artırımı 21.636 lira iken, bugün getirilen düzenlemede tutar 47 bin lira oldu. Aynı şekilde enflasyonun iki katından fazla yüzde 117’lik bir artış mükellefe şart koşuldu.

2017 yılına ilişkin defter tutan mükellef ise 24.525 lira matrah artırımı yapmış olacaktı. Ancak bugün getirilen düzenlemeye katılacak olan mükellef 2017 yılı için yüzde 103 artış 49.800 lira matrah artıracak.

Katsayılar da ciddi artırıldı

2018 yılında yasalaşan 7143 sayılı kanunda matrah artırımının taksitler halinde ödenmesinde kullanılan katsayı çarpanı yeni torbada oldukça artırıldı.

Örneğin, 7143 sayılı düzenlemede, hesaplanan tutarların taksitle ödenmesi halindeki katsayı oranları ile yeni getirilen düzenlemedeki katsayı oranları şöyle farklılık gösterdi:

7143’te 6 eşit taksit için 1,045 ile çarpıldı, yeni düzenlemede 1,09 ile çarpılacak.

7143’te 9 eşit taksit için 1,083 ile çarpıldı, yeni düzenlemede 1,135 ile çarpılacak.

7143’te 12 eşit taksit için 1,105 ile çarpıldı, yeni düzenlemede 1,18 ile çarpılacak.

7143’te 18 eşit taksit için 1,15 ile çarpıldı, yeni düzenlemede 1,27 ile çarpılacak.

Kamudan kamuya borç tahsilatı da

Yine belediyeler ve bunlara bağlı kamu tüzel kişiliğine haiz kuruluşlarca ödenmesi gereken tutarlarının da katsayıları artırıldı.

Bu kuruluşlarca aylık dönemler halinde eşit taksitte yapılacak ödemelerde uygulanacak katsayı 7143 ile karşılaştırıldığında şöyle bir tablo ortaya çıkıyor:

7143’te 6 eşit taksit için 1,032 ile çarpıldı, yeni düzenlemede 1,045 ile çarpılacak.

7143’te 9 eşit taksit için 1,053 ile çarpıldı, yenisinde 1,0675 ile çarpılacak.

7143’te 12 eşit taksit için 1,064 ile çarpıldı, yenisinde 1,09 ile çarpılacak.

7143’te 18 eşit taksit için 1,086 ile çarpıldı, şimdi 1,135 ile çarpılacak.

7143’te 24 eşit taksit için 1,109 olan katsayı, şimdi 1,18 olarak uygulanacak.

7143’te 36 eşit taksit için 1,19 ile çarpılmıştı, şimdi 1,27 ile çarpılacak.

7143’te 48 eşit taksit için 1,247 olan katsayı, şimdi 1,36’ya çıkarıldı.

7143’te 60 eşit taksit için 1,304 ile çarpıldı, şimdi 1,45 ile çarpılacak.

7143’te 72 eşit taksit için 1,361 olan katsayı, şimdi 1,54 olarak uygulanacak.

7143’te 120 eşit taksit için 7143 sayılı düzenlemede 1,703 olarak uygulanan aylık katsayı şimdi, 1,9 katsayısı ile çarpılacak ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle aylık dönemler hâlinde tahsil edilecek taksit tutarı hesaplanacak.