Merkez Bankası FED gibi ‘bekle gör’ dedi

 

Türkiye, Ortadoğu’da savaş tamtamlarını çaldıran İran ve İsrail arasındaki çatışmaya ekonomik yönüyle hazırlıksız yakalandı. 

Daha 2 ay önce Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK), Nisan ayı toplantısında bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı olan politika faizini yüzde 42.5’ten yüzde 46’ya yükselterek 350 baz puan artırdı. Kurul ayrıca, gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 46’dan yüzde 49’a, gecelik vadede borçlanma faiz oranını ise yüzde 41’den yüzde 44,5’e yükseltmişti.

Merkez Bankası yılın ilk yarısının son toplantısını 19 Haziran yaptı. Faizi, tıpkı ABD Merkez Bankası FED gibi sabit tuttu. Çünkü İran ve İsrail arasında belli ki yaz boyunca sürecek birbirlerine füze göndermeli ‘Hava Savaşı’nın bizim ekonomide nasıl bir etki yaratacağının belirsizliği alınan kararda etkili oldu.

Nitekim FED Başkanı Jerome Powell, ABD Başkanı Trump'un açıkladığı gümrük tarifelerinin yukarı yönlü artmasının enflasyonu yükseltebileceği düşüncesiyle olası faiz indirimi için tarifelerin enflasyona etkisini görmek gerektiğini ifade etmişti. Bu kapsamda mevcut para politikasını "çok iyi yerde" diyerek tanımlamıştı.

Görünen o ki; her iki merkez bankası da yaşanılanları kendi çerçevelerinde ‘bekleyip görelim’ olarak nitelendirdi.

Ama bizde bir fark var. 3 Temmuz tarihinde memur ve emeklileri ile SGK, Bağ-Kur emeklilerinin maaşlarına yılın ilk yarısının enflasyon farkı verilecek. Ayrıca, geçen yılın başında 7500 TL’den 10 bin TL’ye çıkarılan, geçen yılın temmuz ayında ise 12 bin 500 TL’ya yükseltilen, bu yılın başında ise yapılan yüzde 15.75 zam ile 14 bin 469 liraya ulaşan kök aylıklar da gündemde.

Yaklaşık 3.7 milyon kişinin en düşük emekli aylığının artırılabilmesi için kanun değişikliği yapılması gerekiyor. AK Parti’nin kanun değişikliği çalışması yaptığı konuşuluyor. Buna göre, Mayıs ayı itibariyle 5 aylık yüzde 15.1 ile cepte olan enflasyon farkına göre 14 bin 469 lira olan en düşük emekli aylığı 16 bin 653 TL’ye çıkacak. Eğer temmuzda kök aylıklara artış yapılmazsa, 12 bin 350 TL’nin altında olanlar temmuz ayından sonra da 14 bin 469 TL aylık almaya devam edecekler.

https://www.baskentgazete.com.tr/alacaginiz-zammi-halen-merak-ediyor-musunuz başlıklı yazımızda Haziran ayında gelebilecek enflasyon farkına göre alternatifli hesaplamalar yapmıştık. Oradaki farkla birlikte alınacak ücretleri hesaplayabilirsiniz.

Bu arada geçen hafta başında TBMM’ye sunulan Türk Parasının Kıymetini Korunmasına dair Kanun Teklifi ile arkası kasa olan kamyonet, pikap gibi 3 bin 500 kilogramı aşmayan lüks 4x4 GMC, Range Rover, Hilux, Amarok isimli çift kabinli araçlarda yüzde 4 olarak uygulanan ÖTV yasa teklifiyle oranın yüzde 50’ye çıkarılması getirildi. Arazi taşıtlarının ÖTV oranının artırılmasının yıllık gelir etkisinin toplam 14 milyar TL olması öngörülüyor.

Öte yandan elektrikli, hibrit veya benzinli/dizel araçların ÖTV’sinin Cumhurbaşkanı tarafından motor silindir hacmi, menzili ve batarya kapasitesine göre farklı oranlarda belirlenme yetkisi getiriliyor. Yeni ekonomi paketi teklifinde otomobillerde ÖTV’ler yüzde 80, yüzde 150 ve yüzde 220 olmak üzere üç baremde toplanacak.