Evsel atıktan lavanta kokusuna...

ITC’nin İş Geliştirme Direktörü Ali Rıza Öner, Adana’daki tesislerinde deprem atıklarından komposit gübre geliştirdiklerini söyledi.

6 Şubatta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerde büyük hasar alan illerde normale dönüş çalışmaları sürerken, Türkiye’nin 11 şehrinde 13 katı atık bertaraf tesisi bulunan ITC’nin Adana’daki tesislerinde geliştirilen komposit gübre 4 bin 500 metrekare alanda kurulan lavanta bahçesinde kullanılıyor. 

Deprem bölgesinden gelen evsel deprem atıklarını işleme tabi tutarak hastalıkların önüne geçtiklerini vurgulayan Öner, depremin oluşumundan sonra bölgeden 170 milyon ton atığın ortaya çıktığını dile getirdi. Öner, şu sıralar toplanan evsel atık miktarının geçen yılın aynı dönemindeki miktara ulaştığını vurgulayarak, “Bu da bölgede hayatın tekrardan normal haline döndüğünü bizlere gösteriyor” değerlendirmesi yaptı.

Adana’daki çöplükte portakal, greyfurt, liman yetişiyor

Depremden Adana’nın da etkilendiğini ifade eden Öner Adana’daki Sarıçam Katıatık Bertaraf Tesisi ile kentin çehresini değiştirdiklerine dikkat çekti. Bir zamanlar etrafından geçilemeyen Sarıçam Katıatık Bertaraf Tesisinde şimdilerde portakal, greyfurt, limon ağaçları yetiştirildiğini anlatan Öner, “Personelimiz kışın meyve ihtiyacını buradan karşılıyor. Ayrıca her tarafa çok önemli ve dinimizce de kutsal sayılan zeytin ağaçları dikerek, sahanın rehabilitasyonuna ayrı bir önem gösteriyoruz” diye konuştu.

Ayrıca, tesislerde depremlerden sonra 4 bin 500 metrekare alana lavanta ekimi yaptıklarını belirten Öner, “Gelen organik atıklardan fermente sıvı (kompost gübre) üreterek bunu da tesis sahasındaki lavantaların gelişiminde kullanıyoruz. Sahalar doldukça üstlerini lavanta ile kaplamayı düşünüyoruz. Sözleşme süremiz bittiği zaman Adana’ya büyük bir yeşil alan bırakmış olacağız” dedi.

42 bin haneye elektrik

Adana’daki tesisin yapımından önce Sarıçam ilçesinin 5 kilometre yakınına kokudan yaklaşılmasının mümkün olmadığını vurgulayan Öner, 65 milyon dolar tutarındaki yatırım sonrası tesiste günlük bin 600 ton civarında evsel nitelikli katı atığı işlediklerini ifade etti. Bu atıklardan saatte yaklaşık 12 megawatt elektrik ürettiklerini kaydeden Öner, üretilen elektrik ile de yaklaşık 42 bin hanenin ihtiyacının karşılandığını dile getirdi.

First Leydi’nin başlattığı projenin paydaşı oldular

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın başlattığı ‘Sıfır Atık Projesi’ne de atıfta bulunan Öner, “Sayın Cumhurbaşkanımızın eşi Emine Erdoğan hanımefendinin başlattığı Sıfır Atık Projesi’nin paydaşı olarak atıkları en iyi şekilde değerlendirip doğaya tekrar kazandırmak bizim en büyük hayalimiz. Bu kapsamda fermantasyon tankımızdan çıkan sıvı fermente ürün ile katı fermente ürünümüzü iyileştirmek için çalışmalar yürütüyoruz” diye konuştu.

Çöpün bertaraf edilmesi dünyaya model oldu

Geliştirdikleri katı atık bertarafındaki çözümlerin dünyaya model olduğunu anlatan Öner, “Yurtdışından sürekli yatırım daveti alıyoruz. Bu sebeple yurtdışına açılmamızın da zamanının geldiğini düşünüyoruz. Buradaki edindiğimiz tecrübeyi yurtdışına taşımamız şart, çünkü yaptığımız iş bunu gerektiriyor. Dünyanın geleceği, insanın dünyada ve gezegende uzun süre yaşaması için çevreyi, doğayı temiz tutmamız gerekiyor. Dünyanın iyiliği için temiz çevre, temiz enerji, temiz tarım ve temiz beslenme diyoruz” değerlendirmesi yaptı.

Çöpün işlenme hikayesi

ITC şirketi olarak temiz çevre, temiz enerji ve temiz tarıma çok önem verdiklerinin altına çizen Öner, tesiste çöpün işlenme aşamalarını ise şöyle özetledi:

“İlçe belediyeleri tarafından toplanan çöpler direk ya da transfer istasyonlarından tesisimize geliyor. Burada önce otomatik ayrıştırma, ardından manuel ayrıştırma yapılarak pet, plastik, karton, ambalaj malzemeleri geri dönüşüm tesisine gönderiliyor. Yeme-içme atığı gibi organik malzemeler ise ayrıştırılarak biometanizasyon yöntemi ile biogaz ardından gaz jeneratörü vasıtasıyla yenilenebilir elektrik üretiliyor. Yani biz aslında metan gazını yakarak elektrik üretiyoruz. Metan gazı karbondioksite dönüşüyor ve fiili olarak karbon azaltımına çok büyük katkı sunuyoruz.”