IMF usulü Şimşek tedbirleri dar gelirliye...

Türkiye’de 20 yıllık iktidarı döneminde de dolaylı vergilerin oranını düşürmeyen Ak Parti, 14-28 Mayıs seçimlerini kazanmak adına tarumar ettiği bütçenin toparlamasını, emekli, sabit gelirli olan dar gelirli kesime fatura etti. Daha 5 Temmuz tarihinde en düşük memur maaşını 22 bin liraya çıkaran kararlar alırken ertesi gün getirdiği zamlarla verdiğini geri alan bir iktidar olarak da tarihe geçti.

Şimşek tedbirleri IMF'yi aratmadı başlıklı yazımızda 'şimdilik' notunu düştüğümüz tedbir paketlerinin ikincisi bugün (7 Temmuz) iğneden ipliğe zam şeklinde Cumhurbaşkanlığı kararı ile açıklandı. Yeni paketlerin açıklanacağı notu yeniden düşelim.

Bugünkü kararların bir kısmı 8, bir kısmı da 10 Temmuz tarihinde yürürlüğe girecek.

Harçlar yüzde 50 artırıldı, 8 Temmuz’da yürürlüğe girecek

Noter ve pasaport gibi alanlardaki harçlar yüzde 50 artırıldı. Yolcu beraberinde getirilen cep telefon gibi kullanım ürünlerinin harcı da 6 bin 91 liradan 20 bin liraya çıkarıldı. Tüketici kredilerinde alınan Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi de (BSMV) yüzde 10’dan yüzde 50 artırılarak yüzde 15’e çıkarıldı. Spor müsabakalarına dayalı müşterek bahislerde vergi oranı yüzde 5’den yüzde 10’a, at yarışlarında yüzde 7 olan vergi yüzde 14’e, diğer şans oyunlarında ise yüzde 10’dan yüzde 20’ye çıkarıldı.

Tapu harcı oranında bir değişiklik olmadığı görülüyor. Harç artışı sadece Harçlar Kanununa ekli 9 adet tarifedeki maktu harç tutarlarında yapılmış görünüyor. Yani nisbi oranda bir artış yapılmamış. Yine sürücü belgelerindeki harçlarda değişiklik olmadığı görülüyor. Harçlardaki değişiklik 8 Temmuz tarihinden itibaren geçerli olacak.

Temizlik ürünlerinde KDV yüzde 20 oldu

1-8-18 olarak Üç şeklinde uygulanan KDV’de de değişiklik yapıldı. Yüzde 1 KDV’ye dokunulmadı. Yüzde 8 ve yüzde 18 olan KDV artırıldı. Yüzde 18 genel KDV, yüzde 20’ye çıkarıldı. Düzenleme ile KDV Kararnamesi 1 ve 2 nolu listede yer almayan Petrol, doğalgaz, otomobil alımı, beyaz eşya, internet, ulaşım, haberleşme gibi ana tüketim kalemlerinde yüzde 18 olan KDV, yüzde 20'ye çıkarıldı. Mobilya gibi ürünlerde yüzde 8 olarak uygulanan KDV yüzde 10’a çıkarıldı.

Ancak genel KDV oranı artık yüzde 20 olduğu için, II.nolu tebliğdeki diş macunu ve diş ipi hariç (bunlarda yüzde 10), yüzde 8 KDV uygulanan sabun, şampuan, ıslak mendil (sabun, deterjan veya solüsyon emdirilmiş olsun olmasın) tuvalet kağıdı, kağıt havlu, mendil ve peçete gibi temizlik ürünlerinde KDV yüzde 8’den genel KDV’deki yüzde 20’ye çıkarılmış oldu. Bebek bezleri, hijyenik havlular ve tamponlar, kadın pedleri ve benzeri hijyenik eşyalarda KDV yüzde 8’den yüzde 10’a çıkarıldı. Bu değişiklikler de 10 Temmuz tarihinde yürürlüğe girecek.

Şimdi açıklanmaktan kaçınılan bir başka duruma izahat getirelim.

Getirilen vergi düzenlemelerinin MTV, Kurumlar Vergisi gibi geriye dönük olanlar bulunduğu için Anayasa’nın 73’üncü maddesine aykırılık teşkil ediyor. Anayasa Mahkemesi’nin daha önceki kararlarında ‘deprem ve olağanüstü hallerde ek vergiler getirilebilir’ şeklinde kararları var.

İşte iktidarın bugün geriye doğru getirdiği vergi düzenlemelerinin yargıdan dönmemesi için ‘deprem dolayısıyla’ deniliyor.

Ek bütçe getirilemeyecek gibi…

Öte yandan getirilen torba kanunda Cumhurbaşkanına ciddi yetkiler getirildiği için, ‘ek bütçe’ beklentilerinin de artık olmayacağı görülüyor. Torbada Cumhurbaşkanının 3 kata artırma yetkisi getiriliyor.

MTV’yi iki kez alma yönteminden dolayı ilave 42 milyar lira tahsilat görülüyor. Ayrıca, şirketlere getirilen yüzde 5’lik Kurumlar Vergisi artışından da en fazla 300 milyar lira tahsilat öngörülüyor. Böylece toplamda 342 milyar liralık bir vergi tahsilatı olacak.

Ancak bu bütçenin yamalanmasına yetmeyecek. İlave yeni tedbirler de gelecek.

Ek bütçe yapmamak için bu yıl için cumhurbaşkanlığı yetkisini 3 kat artırılması formülü ile çözüm bulunacak. Bu şu anlama geliyor: “Kanunla 3 kat artırılan yetki ile bütçe açığını vergiyi 3 kat artırılan yetkim ile kapatmaya çalışacağım. Eğer yetmezse borçlanacağım.”

Vergi artışları ile bu bütçe açığı kapatılamayacak. Önümüzdeki aylarda gelir vergisi mükelleflerine de bir verginin gelmesi ihtimali çok yüksek.

İlave vergiler gelecek

Mesela 6 ayda bir sigaradaki asgari maktu yurtiçi ÜFE oranı kadar artıyordu. Şimdi bu artış akaryakıt ürünlerine de getiriliyor. Burada da cumhurbaşkanına 5 kata kadar artırma yetkisi veriliyor. Kanun yayımlandıktan sonra bu ÜFE artışının 5 katına kadar çıkarılmış olabileceği ile karşılaşabiliriz.