06 Mart 2022

Akaryakıt fiyatları 20 liraya ulaşırken, Avrupa ile kıyaslayanlara not



İktidarın geçtiğimiz yaz aylarından bu yana başlattığı ‘düşük faiz yüksek kur’un yarattığı dengesizlik ülkede enflasyonu tırmandırmaya başlarken, Rusya-Ukrayna meselesi ise enflasyon üzerine deyim yerindeyse ‘tüy’ dikti.

Ağırlıklı olarak kurlardan kaynaklanan artışlar ise, hemen hemen her ürün için öncelikli en temel girdi olan akaryakıt fiyatlarını 20 liraya yaklaştırdı.

Bu kapsamda geçtiğimiz kasım ayında 8,2 ila 8,27 lira seviyesinde olan motorin ve benzin fiyatları yüzde 144 artışla 20 liraya dayanmış olacak.

AB üyesi Almanya’da kasım ayında süper benzin 1,40, dizel 1,20 Euro’dan bugün yüzde 37 ila 60 (benzin ve motorin olarak) oranlarındaki artışla 1,92 Euro’ya çıktı.

Bu nedenle ekonomide kırılganlık artıkça, ekonominin hiçbir kulvarında detaylı analiz yapmamış, ekonomi yerlerde sürünürken, mutfaklarda yaşanan yangınları AB üyesi ülkelerdeki enflasyon oranı ile ya da Euro kuru üzerinden savunmaya kalkışanlara ekonomi notları vereyim istedim.

Matematikte ‘elma ile armut toplanmaz, o nedenle de ‘elma ile elmayı’ karşılaştırmak gerekir.

Bu kapsamda Türkiye’deki birinin kazancını önce Euro’ya çevirmeliyiz.

Geçtiğimiz ocak ayında 4 bin 253 liraya çıkarılan asgari ücret bugün 15,50 kurdan 274,38 Euro ediyor.

AB üyesi ülkelerde asgari ücret her yılbaşında otomatik olarak güncelleniyor.

Ben de yeni yıl artışını eklemeden 2021 yılı Şubat ayı asgari ücretleri baz alacağım.

AB’ye üye 27 ülkeden Danimarka, İtalya, Güney Kıbrıs, Avusturya, Finlandiya ve İsveç’te asgari ücret uygulanmıyor. Bu ülkeler dışındakiler karşılaştırıldığında asgari ücret; birlik genelinde hem coğrafi, hem de gelir seviyesi olarak üçe ayrılıyor.

Birliğin kuzey ve batısında yer alan 6 ülkede asgari ücret bin 500 Euro’nun üzerinde. Lüksemburg'da 2 bin 202 Euro olan brüt asgari ücret, İrlanda'da bin 724, Hollanda'da bin 685, Belçika'da bin 626, Fransa'da bin 555 Euro.

Avrupa'nın güneyindeki 5 ülkede ise asgari ücretler 700 Euro ile 1.100 Euro arasında değişiyor. Buna göre İspanya'da bin 108 Euro olurken Slovenya'da bin 24, Malta'da 785, Portekiz'de 776 ve Yunanistan'da 758 Euro olarak uygulanıyor.

Doğudaki ülkelerde ise brüt asgari ücret 700 Euro’nun altında kalıyor. Litvanya'da 642, Slovakya'da 623, Polonya'da 614, Estonya'da 584, Çekya'da 579, Hırvatistan'da 563, Letonya'da 500, Romanya'da 458, Macaristan'da 442 ve Bulgaristan'da 332 Euro.

Farkındaysanız! Asgari ücrete 2022 ocak ayında yapılan yüzde 48’den fazla artışa karşın, Euro cinsinden AB üyesi ülkelerin doğusunda kalanların dahi altındayız.

Gelelim bizim asgari ücretli vatandaş Ahmet’in yapacağı harcamalarla ilgili kıyaslamalara.

Önce en temel gıda maddesi olan et üzerinden yapalım.

Türkiye’de bugünlerde 95 liraya çıkan bir kilogram kıyma 15,50 kura göre 6,13 Euro ediyor.

Almanya’da geçtiğimiz Temmuz ayında kıymanın kilosu 5,49 Euro seviyesinde idi. AB üyesi diğer ülkelerde de ortalama 5-5,50 Euro aralığında bulunuyor.

Hesaba göre vatandaş Ahmet, eline geçen 274,38 Euro kazancının 45’te biri ile (ya da yüzde 2,23’ü ile) bir kilo kıyma alabiliyor.

Ortalama 1500 Euro asgari ücret alan AB ülkesindeki Hans ise eline geçen paranın 273,2’de biri ile (ya da binde 3,5’u ile) bir kilo kıyma alıyor.

Bu nedenle, Türkiye’de bir kişi yılda 39 kilo, AB üyesi ülkelerdeki vatandaşlar ortalama 60-88 kilogram arasında et yiyor.

Hadi bir örneği de her gün ‘zamlanıyor’ diye haberlerinin yapıldığı, fiyatları 20 liraya yaklaşmış olan akaryakıt ürünleri ile hesap edelim.

Almanya’da geçtiğimiz kasım ayında ortalama süper benzin 1,40, dizel 1,20 Euro’dan satılıyordu. 3 ay sonra bugün yüzde 37 ve yüzde 60 oranlarındaki artışla ortalama iki ürünün fiyatı 1,92 Euro’ya çıktı.

Bizde ise kasım ayında benzin ve motorin fiyatları 8,2 ila 8,27 lira aralığında işlem görüyordu.

Türkiye’de 20 liraya yaklaşan akaryakıtlar, kasım ayından bu zamana kadar yüzde 144’ler oranında artmış durumda.

Böylece Ahmet litresi 20 lira olan akaryakıtı 15,50 kur üzerinden 1,29 Euro’dan alacak.

Ahmet 40 litre yakıt almak istediğinde 51,61 Euro ödeyecek. Eline geçen 274,38 Euro maaşının yüzde 18,8’i ile (ya da 5’te 1’i ile) bir defalık 40 litre yakıt alacak.

Hans Almanya’da fiyatı 1,92 Euro olan yakıttan 40 litre aldığında 76,8 Euro ödeyecek. Hans maaşının binde 5,1’i ile (ya da 19,5’da biri ile) 40 litre yakıt alacak.

Dikkat edin, Hans 40 litrelik yakıt için maaşının binde 5,1’ini harcarken, aynı miktarda yakıtı Ahmet maaşının yüzde 18,8 ile yapacak.

TV’lerde konuşmaya meraklı hocalar ve milletvekilleri bu hesaplamaları hatırınızda bulundurarak artık AB üyesi ülkelerle bu kıyaslamaları yapmaktan vazgeçin.

Yine de AB üyesi ülkelerdeki ürünlerin fiyatlarının ne olduğu konusunda sizlere bir fikir vermesi için aşağıya şu linki bırakıyorum.

Bu linkte Almanya yer alıyor. Diğer AB üyesi ülkelerde de fiyatlar aşağı yukarı aynıdır bilginizde olsun.

https://fiyatinedir.net/almanya-market-fiyatlari/

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

cemilcahitsaracoglu.blogspot.com