Türkiye 40 gün sonra yerel seçimlerle yeniden belediye başkanlıklarını seçmeye hazırlanırken, AK Parti’nin elindeki en önemli koz olan kentsel dönüşümde hiçbir adımın atılamayacağı görülüyor.
Eski Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı döneminde ‘kentsel dönüşümde yarısı bizden’ düzenlemesi yapan Murat Kurum, İBB adayı olsa da, kentsel dönüşüm düzenlemesindeki engeller nedeniyle İstanbul’da deprem riski olan çürük yapı stokunun yenilenmesi neredeyse imkansız…
Kentsel dönüşümün gerçekleştirilmesi için çıkarılan yasa, getirilen değişikliklerle, şimdilerde başarılı şekilde işlevsiz hale gelmiş görülüyor.
2023 yılı genel seçimler öncesi ‘yarısı bizden’ şeklinde getirilen uygulama ile daire başına 1.5 milyon liralık tutarın 750 bin lirasının bütçeden karşılanması, kalan tutarın kentsel dönüşüme giren binanın kat malikleri tarafından inşaatın bitiminden 2 yıl sonra 10 yıl içerisinde geri ödenmesi getirilmişti.
Düzenleme ile kat maliklerinin önce 3’te 2 çoğunluğu sağlayıp başvuru yapması yeterliydi. Sonra değişiklik ile önemli kolaylık getirildi. Kat maliklerinin 3’te 2 çoğunluğu yerine, 50+1’in yeterli olması sağlandı. Böylece malikler arasında çatışmalı olan kentsel dönüşüme girmiş binaların yapımını kolaylaşacaktı.
Yine bir başka kolaylık da kat maliklerinin inşaatlarını yapacak müteahhidi kendilerinin bulmaları ile getirildi. Müteahhit de inşaat ruhsatı alacağı projeyi çizip Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na onaylatacaktı. Bakanlık da kat maliklerinin de başvurusunu yapmış olduğu ‘yarısı bizden’ projesi kapsamında müteahhitlere inşaatın yapım aşamasına göre 1.5 milyon liraya kadar olan ödemeyi yapacaktı. Bu arada 1.5 milyon liradan daha düşük tutara müteahhitle anlaşma sağlanması halinde aradaki farkın da kat maliklerinde kalmasının mümkün olduğuna dikkat çekelim.
Ayrıca yıkıldığı için kiraya taşınan kat maliklerine de 100 bin lira kadar kira desteği de verilecekti. Nitekim İstanbul’da 5 bin 500 lira aylık hibe kira desteği veriliyor.
Düzenleme ile ayrıca, kat malikleri arasında anlaşmazlık nedeniyle, kat irtifakının sağlanamaması önlenecekti. Müteahhide malikler tarafından yapılacak ödemelerde olası aksamanın inşaatı durdurması da önlenmiş olacaktı. Böylece nihayetinde kentsel dönüşüme girmiş inşaatların biran önce bitirilip deprem sürecindeki riskin düşürülmesi hedeflenmişti.
Ancak ‘kentsel dönüşümde yarısı bizden’ düzenlemesi içerisine gizlenmiş bazı ifadelerin işi çıkmaza sürüklediği ortaya çıktı. Bunlardan biri “kat irtifakı kat maliklerinin yüzde 100’ünün kabulü ile sağlanır” şartı.
Buna göre projeyi yapacak olan müteahhit, kat irtifakını sağlamak için anlaşmaya yanaşmayan geride kalan yüzde 49’a varan çoğunluktaki kat maliklerinin hissesini öncelikle diğer maliklere satma derdine düşürüldü. Kat maliklerinden alan olmazsa üçüncü şahıslara satılmasına öncülük etmek zorunda bırakıldı. Böylece ilginç bir çarpıklığa yol açıldı. Anlaşmaya yanaşmayan malikler hissesini de satmaya yanaşmadığı için inşaatın başlaması mümkün olmuyor.
Peki ‘kentsel dönüşümde yarısı bizden’ projesi ilk getirildiğinde amaç neydi? İnşaatların biran önce bitirilmesiydi. Çoğunluğun sağlanamadığı kat maliklerinin hisselerinin bedelini de devletin müteahhide ödeyerek inşaatı tamamlaması hedeflenmişti. Bunun karşılığında da projeye katılmayan maliklerin tapusunun hazinede kalması sağlanacaktı. Daireler tamamlandıktan ve önceden katılmayan maliklerin de daha sonra ödeme yapmaya karar vermesi halinde, şahsa ya da terekesindeki kişilere tapu devrinin yapılması sağlanacaktı.
Ancak bakanlığın kentsel dönüşümde, ‘her kolaylığı getirdik, artık top kat maliklerinde’ havasında olsa da, aslında düzenleme içerisine yerleştirdiği ‘kat irtifakının yüzde 100 sağlanması’ gibi engeller ile kentsel dönüşümde sorumluluğu üzerinden attığı ortaya çıkıyor.
Bakanlığın düzenleme içerisine koyduğu bu yaklaşımı, malikleri çatışma halinde olduğu için neredeyse 2 yıldır binaları kentsel dönüşüm kapsamındaki inşaatların yapımı için maliklerin yeniden bir araya gelmelerini önlemeye başladı.
Başlangıçta müteahhitlerin parasını alamadığı için inşaatları yarım bırakmasını önlemeyi, bir an önce inşaatların tamamlanmasının amaçlandığı düzenlemede, ‘kat irtifakında yüzde 100 katılım şartı’ getirilmesiyle 'yarısı bizden' düzenlemesinin aslında ‘suya yazılmış’ olduğu görülüyor.
Anlayacağınız, AK Parti’nin sloganı haline getirilen kentsel dönüşümde umutlar başka bahara kalmış…
Kentsel dönüşümün gerçekleştirilmesi için çıkarılan yasa, getirilen değişikliklerle, şimdilerde başarılı şekilde işlevsiz hale gelmiş görülüyor.
2023 yılı genel seçimler öncesi ‘yarısı bizden’ şeklinde getirilen uygulama ile daire başına 1.5 milyon liralık tutarın 750 bin lirasının bütçeden karşılanması, kalan tutarın kentsel dönüşüme giren binanın kat malikleri tarafından inşaatın bitiminden 2 yıl sonra 10 yıl içerisinde geri ödenmesi getirilmişti.
Düzenleme ile kat maliklerinin önce 3’te 2 çoğunluğu sağlayıp başvuru yapması yeterliydi. Sonra değişiklik ile önemli kolaylık getirildi. Kat maliklerinin 3’te 2 çoğunluğu yerine, 50+1’in yeterli olması sağlandı. Böylece malikler arasında çatışmalı olan kentsel dönüşüme girmiş binaların yapımını kolaylaşacaktı.
Yine bir başka kolaylık da kat maliklerinin inşaatlarını yapacak müteahhidi kendilerinin bulmaları ile getirildi. Müteahhit de inşaat ruhsatı alacağı projeyi çizip Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na onaylatacaktı. Bakanlık da kat maliklerinin de başvurusunu yapmış olduğu ‘yarısı bizden’ projesi kapsamında müteahhitlere inşaatın yapım aşamasına göre 1.5 milyon liraya kadar olan ödemeyi yapacaktı. Bu arada 1.5 milyon liradan daha düşük tutara müteahhitle anlaşma sağlanması halinde aradaki farkın da kat maliklerinde kalmasının mümkün olduğuna dikkat çekelim.
Ayrıca yıkıldığı için kiraya taşınan kat maliklerine de 100 bin lira kadar kira desteği de verilecekti. Nitekim İstanbul’da 5 bin 500 lira aylık hibe kira desteği veriliyor.
Düzenleme ile ayrıca, kat malikleri arasında anlaşmazlık nedeniyle, kat irtifakının sağlanamaması önlenecekti. Müteahhide malikler tarafından yapılacak ödemelerde olası aksamanın inşaatı durdurması da önlenmiş olacaktı. Böylece nihayetinde kentsel dönüşüme girmiş inşaatların biran önce bitirilip deprem sürecindeki riskin düşürülmesi hedeflenmişti.
Ancak ‘kentsel dönüşümde yarısı bizden’ düzenlemesi içerisine gizlenmiş bazı ifadelerin işi çıkmaza sürüklediği ortaya çıktı. Bunlardan biri “kat irtifakı kat maliklerinin yüzde 100’ünün kabulü ile sağlanır” şartı.
Buna göre projeyi yapacak olan müteahhit, kat irtifakını sağlamak için anlaşmaya yanaşmayan geride kalan yüzde 49’a varan çoğunluktaki kat maliklerinin hissesini öncelikle diğer maliklere satma derdine düşürüldü. Kat maliklerinden alan olmazsa üçüncü şahıslara satılmasına öncülük etmek zorunda bırakıldı. Böylece ilginç bir çarpıklığa yol açıldı. Anlaşmaya yanaşmayan malikler hissesini de satmaya yanaşmadığı için inşaatın başlaması mümkün olmuyor.
Peki ‘kentsel dönüşümde yarısı bizden’ projesi ilk getirildiğinde amaç neydi? İnşaatların biran önce bitirilmesiydi. Çoğunluğun sağlanamadığı kat maliklerinin hisselerinin bedelini de devletin müteahhide ödeyerek inşaatı tamamlaması hedeflenmişti. Bunun karşılığında da projeye katılmayan maliklerin tapusunun hazinede kalması sağlanacaktı. Daireler tamamlandıktan ve önceden katılmayan maliklerin de daha sonra ödeme yapmaya karar vermesi halinde, şahsa ya da terekesindeki kişilere tapu devrinin yapılması sağlanacaktı.
Ancak bakanlığın kentsel dönüşümde, ‘her kolaylığı getirdik, artık top kat maliklerinde’ havasında olsa da, aslında düzenleme içerisine yerleştirdiği ‘kat irtifakının yüzde 100 sağlanması’ gibi engeller ile kentsel dönüşümde sorumluluğu üzerinden attığı ortaya çıkıyor.
Bakanlığın düzenleme içerisine koyduğu bu yaklaşımı, malikleri çatışma halinde olduğu için neredeyse 2 yıldır binaları kentsel dönüşüm kapsamındaki inşaatların yapımı için maliklerin yeniden bir araya gelmelerini önlemeye başladı.
Başlangıçta müteahhitlerin parasını alamadığı için inşaatları yarım bırakmasını önlemeyi, bir an önce inşaatların tamamlanmasının amaçlandığı düzenlemede, ‘kat irtifakında yüzde 100 katılım şartı’ getirilmesiyle 'yarısı bizden' düzenlemesinin aslında ‘suya yazılmış’ olduğu görülüyor.
Anlayacağınız, AK Parti’nin sloganı haline getirilen kentsel dönüşümde umutlar başka bahara kalmış…
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
cemilcahitsaracoglu.blogspot.com