Maliye kimin ne kazandığını ne beyan ettiğini iyi biliyor! (1)

Cumhurbaşkanı Erdoğan’a 24 Mayıs 2024 tarihinde akşam saat 19.05’te sunulan yeni vergi paketini sosyal medya hesabımızla ilk biz duyurduk. Ancak öncesinde paketin içeriğine ilişkin bazı sızıntılar oluyordu. Bu sızıntıların başında mesela yurtdışına çıkış harç pulu bedelinin 150 TL’den 3 bin liraya çıkarılması gelmişti. Şimdi öğreniyoruz ki; Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) üzerinde çalıştığı ve ‘öneri’ niteliğinde olan bu paketle ilgili bilgiler ‘Külliye’ çevresinden sızdırılmış.

Çünkü GİB yetkililerinin katıldığı toplantı 24 Mayıs’ta yapılmış ve hemen ardından tedbir içerisinde vatandaşlarda tepki doğuracak olan kısımlar bazı medya kuruluşlarına sızdırılmıştı. Peki tepkili kısımları sızdırmanın amacı nedir onu ‘Külliye’deki sızıntıcılar’ ile HM Bakanlığı’ndakiler açıklasın ben hiç o topa girmeyeyim…

Biz gelelim paketin içeriğine… Evet ‘Maliye kimin ne kazandığını ve ne kadar beyan ettiğini iyi biliyor. Üstelik KDV, ÖTV ve Harçlarla ilgili düzenlemelerden yıllık 181 milyar lira kasaya nasıl girer’i de iyi biliyor. Buna göre tam istisnaların bir kısmının kaldırılması 37 milyar lira, bazı istisnaların kısmi istisnaya dönüşmesi 3.3 milyar lira, kısmi istisnalarda KDV indiriminin kaldırılması 1.9 milyar lira, istisnaların bazısı kalkarsa 7.8 milyar lira, Türkiye Varlık Fonu’ndaki istisnalar değişirse, 16.4 milyar lira, DİR’deki KDV’nin ödenmesi 65.7 milyar lira, engelli aracındaki ÖTV istisnasının revize edilmesi ile 23.9 milyar lira, yurtdışına çıkış harcının artırılması ile 25 milyar lira olmak üzere toplam 181 milyar liralık net gelir artışı sağlanacağı hesap edilmiş. Dolayısıyla toplanacak vergi ekside mi, artıda mı kalacak iyi biliyor! Bu paketle bütçe tedbirini isterse alabileceğini ortaya koyuyor…

Bu arada yurtdışı çıkış puluna yapılan artışın kaç kişiyi ilgilendirdiğine de bir bakalım. 2023 yılında nüfusun 10’da 1’inin yurtdışına çıktığını biliyor musunuz? 8 milyon 743 bin 760 kişi yurt dışına harç ödeyerek çıkmış. 2024 yılında da bu sayıdaki kişinin çıkacağı hesap edilerek, 6 aylık gelir etkisinin 12.5 milyar lira olacağı öngörülmüş.

Pakette Hazine ve Maliye Bakanlığı öncelikli olarak vergi usul kanunlarında yapılması gereken değişiklikleri öneriyor. Bu kapsamda kayıt dışılıkla mücadeleye önem verdiği için kayıtsız faaliyetlere artırımlı ceza istiyor. 30 bin 378 kişinin kayıtsız çalıştığı tespiti yapılıyor.

Başkasına ait POS cihazı kullanımına ceza getiriliyor. Bu kapsamda bilanço esasına göre defter tutanlara 90 bin lira, işletme hesabında defter tutanlara 45 bin lira, diğer mükelleflere 22 bin 500 lira ceza gelmesinin önü açılacak.

ÖKC ve POS cihazına ilişkin bakanlık düzenlemelerine uyumu öneriliyor. Entegrasyon işlemi yapmayan cihaz kullananların belirlenmesi halinde 10 katı öze usulsüzlük cezası ile 300 bin lira ceza kesilebilecek.

Fatura düzenlenmemesi durumunda alıcının bildirilmesi isteniliyor. Fatura düzenlenmesi 5 günü geçince 3 bin 400 lira olan ve belgedeki tutarın yüzde 10’u oranındaki özel usulsüzlük cezası 3 katı oranına çıkarılması öneriliyor. Ayrıca 3 bin 400 lira olan tutarın 30 bin lira, yüzde 10 olan oranın da yüzde 30 olması getiriliyor.

Gayrimenkul kiralamalarında alıcının/kiracının bildirilmesi getiriliyor. Ödemelerin kiralamalarında finansal kurumlar yoluyla yapılmadığının bildirilmesi isteniyor. Finans kurumları kanalıyla yapılmayan ödemelere cezanın 30 bin liradan az olmaması öneriliyor.

Ödemeleri başkalarının hesabına yapılan havaleler ile kabul edenlere ve hesaplarını kullandıranlara ceza kesilmesini istiyor. Başka hesaplara yapılması halinde asgari 30 bin lira azami 20 milyon lira ceza ile işleme konu tutarın yüzde 10’u oranında banka hesabını kullanan ve kullandıran adına ayrı ayrı özel usulsüzlük cezası kesilmesi getiriliyor.

Etkin pişmanlık müessesinin kaldırılması ile usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının artırılması ve tekerrürü halinde artırımlı ceza uygulanması getiriliyor. Usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının artırılması ve tekerrürü halinde artırımlı ceza ile kesilecek tutarın 2 milyar lira tahminini yapılıyor.

Basit usul esnaf 30 bin nüfuslu yerde uygulansın

Yine bir başka örnek…nüfusu 30 bini aşmayan ilçelerde faaliyette bulunanların esnaf muaflığı kapsamına alınması önerisi. 825 bin 62 mükellef basit usulde faaliyet gösteriyor. Ancak eğer 30 bini aşmayan nüfus uygulaması hayata geçirilirse, basit usulde mükellef sayısı 124 bin kişiye düşecek. 700 bin mükellefin gerçek usule geçirilmesi ve gönüllü uyumu desteklemesi bekleniyor. Asgari gelir vergisi uygulaması ile günlük hasılat tespiti ile birlikte 7.9 milyar lira gelir etkisinden bahsediyor öneride…

1 milyon kişiden bin lira harç

Çok daha ilginç bir öneri de esnaf muaflığının kapsamı ile ilgili. Bugün internetten satış yapanlarda zorunlu olmakla birlikte talep edilmesi halinde vergi dairelerinden bedelsiz olarak ‘Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi’ alınabiliyor. Öneri paketinde bunu bin lira gibi bir harca bağlanması yer alırken, esnaf muafiyet belge sahipliği sayısının 109 bin 324 kişi olduğu belirtiliyor. Muaflık kapsamına hasır ve sepet örücülüğü, kispet yapımı, nakkaşlık mesleklerinin de eklenmesi ile muafiyet talep sayısının bir milyon kişiye çıkarılacağı tespiti yapılıyor. Böylece bir milyon kişiden bin lira harç alınması sağlanmış olacak.

126 bin moto kurye mükellef olmuş

E-ticaretin artması ile moto kurye faaliyetleri de maliyenin radarına girdi. Kuryeler hizmet sözleşmesi ile bir işverene bağlı çalışırsa elde ettikleri gelir ücret olurken, kendi hesabına bağımsız çalıştıklarında ticari kazanç oluyor. Bu kapsamda kendi nam ve hesabına ticari kazanç elde eden 126 bin 112 moto kurye bulunuyor. Bu kesimlerden yüzde 15 oranında stopaj kesilmesi, bir takvim yılında elde ettikleri gelirler 3 milyon lirayı aşmaması halinde stopajın nihai vergi olması aşması halinde ise beyannameye dönüştürülmesi öneriliyor. Eğer yüzde 15 stopaj getirilirse ilave 3.9 milyar lira gelir tahmini yapılıyor. Çünkü 2023 yılında 126 bin 112 moto kurye 2.1 milyar lira matrah beyanı yapmış bu beyandan 424 milyon lira vergi hesap edilmiş ve 28.9 milyon lira gayri safi hasılat elde edilmiş.

Maliye isterse ‘sinekten yağ’ gibi bahşişten de çıkarır…

Mesela gelir artırıcı öneri bahşişler ile ilgili. Servis elemanlarına verilen bahşişlerin vergilendirilmesi için işverenlere bu bahşişlerin ayrı bir banka hesabında tutulması şartı getiriliyor. Fatura/fiş bedelinin yüzde 10’undan fazla olmaması, çalışan başına aylık brüt asgari ücreti aşmaması, bahşiş gelirlerinin yüzde 10 kesinti yapılması suretiyle çalışanlara aktarılması ve ayrıca bu gelirlerin ücret matrahına dahil edilmemesi öneriliyor. Bu çalışma ile ilgili olarak sosyal güvenlik mevzuatında sigorta primi ve iş mevzuatında kıdem tazminatları açısından da düzenlemelerin hazırlandığı notu da düşülmüş bilginiz olsun…

Ama Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise garson bahşişine vergi olmadığını, muafiyet getirdiklerini söylerken, düzenlemede moto kuryelerin kazançlarına stopaj getirildiğini unutuyor. Bahşiş gelirlerinin de normal ücret geliriyle ilişkilendirilmeyeceğini ve hizmet bedelinden ayrı gösterilerek KDV’ye tabi olmayacağını söylüyor.

Devamı Perşembe günkü yazımızdaaa…