İncelemeler durdu, esnafa gün doğdu

 

Sattığı ürünlerde yüzde 10 KDV oranını, yüzde 1 KDV’li satış şeklindeki usulsüzlükleri düzeltmek amacıyla geçen hafta getirilen KDV düzenleme tebliği tartışması bitmeden okurlarımız, uygulamada daha vahim usulsüzlüklerin olduğunu ortaya koyan görselleri bizimle paylaştı. KDV’deki bu yanlış anlamanın yanı sıra, incelemelerin seçimler nedeniyle durması esnafa hem zam hem de her satışını yüzde 1 KDV’ye endeksleme fırsatı yaratmış.

“Vergi kaçırmada ‘bilgi fişi’ yöntemi de icat oldu” başlıklı yazımızın ardından duyarlı okurlarımız geçtiğimiz günlerde alışveriş yaparken almış oldukları fişlerde tespit ettikleri usulsüzlükleri bizimle paylaştılar. Fişlerin fotoğrafını da gönderen okurlar, Maliye Bakanlığı yetkililerinin istemesi halinde bu fişleri ve firmaları kendileri ile paylaşmamızı da istediler.

Yerel seçimler nedeniyle incelemeler yapılmadı iddiası

Yazımızın ardından ‘yağmur gibi’ usulsüz yazarkasa fişlerini gönderen okurlar, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın incelemelerini yapmadığı iddialarını da dile getiriyor. Özellikle yerel seçimler nedeniyle iktidara karşı oluşacak tepki nedeniyle incelemelerin yapılmadığı yorumu yapılıyor.

Eski oranlı KDV’ler yazar kasalardan silinmedi

Usulsüzlükler sadece ‘bilgi fişi’ vermekle kalmadı. 2023 yılı Temmuz ayı öncesine kadar KDV’de yüzde 8 ve yüzde 18 oranlı uygulama vardı. 2023 Temmuz ayından sonra bu oranlar kaldırıldı ve artık kullanılmıyor. Yüzde 1-10-20 şeklinde üç oranlı KDV uygulanıyor. Buna karşın, esnafın halen yazarkasa ile kestiği fişlerde eski oranlı yüzde 8 ve 18 KDV’li fiş kestiği dikkat çekti. Bu esnaf kesiminin defterlerinin muhasebe kaydını tutan serbest muhasebecilerinin de bu durumu fark etmedikleri ya da göz yumdukları dile getiriliyor.

  Mesela bir okurumuz, aldığı sabuna karşın zeytinyağı fişi kesildiğini fark ediyor. Sonra, esnafa yanlış ürünün satış fişi verdiğini söylüyor. Esnaf fişi alıyor ancak bu kez satışının yapılmadığı bir KDV oranı (%18) üzerinden yine satmadığı bir ürünün fişini kesiyor.

 Bir başka okurumuz da aldığı işlenmiş bir ürün olan ‘cezerye’ için yüzde 10 KDV’ye tabi fiş beklerken, yüzde 1 KDV oranlı kesilmiş ‘kuruyemiş’ fişini gönderdi.

KDV artmadı ama zam yapıyorlar 

  Öte yandan KDV düzenlemesini yanlış yorumlayan ekonomi gazeteleri piyasada zam yapmaya hevesli esnafa da fırsat verdi. KDV düzenlemesi ile bir artışı olmamasına karşın esnafın da aynı ürüne birer hafta arayla yüzde 30 zam yaptığı belirlendi. Bir fastfood firmasından 24 nisan 2024 tarihinde alınan gıda ürününe 165 lira ödenirken, tebliğin yayımlanmasını yanlış yazan gazeteler nedeniyle aynı firma aynı gıda ürünün fiyatını 225 liraya çıkardı. Bu durumu soran vatandaşa ‘KDV artışı nedeniyle fiyat arttı’ denildiği okurumuz tarafından dile getirildi.                                                                                           

Tehlikeli teklif: ‘Nakit öde ıskonto yapayım’     

Cafe ve restoranların ise işi daha da ileri götürdükleri belirlendi. Bu esnaf kesiminin kredi kartı ile yapılan ödemede yüzde 8 komisyon almaya başladıkları belirlendi. Bu durumun devamında ‘fiş isteme nakit öde’ veya ‘şu kadar ıskonto yapayım’ sürecinin başlayabileceğine dikkat çekiliyor.

Bütün bu gelişmelerin kayıt dışı ekonomiyi ölçüsüz oranda artırmasından endişe ediliyor. Bütün bu gelişmeleri paylaştığımız Maliye Bakanlığı yetkilileri, “Esnaf her şeyi yüzde 1’e endekslemiş” yorumunu yapıyor.

Yabancı şirketler ‘vergi cenneti’ görüyor

Vergisel incelemelerin seçim sürecinde tepki oluşmaması için durdurulmuş olmasının, Türkiye’yi ‘vergi cenneti adalarına’ dönüştürdüğü de okurlar tarafından iddia ediliyor. Gönderdikleri usulsüz yazarkasa fişleri ile birlikte yazdıkları notlarda okurlar, bir gazetede yabancı menşeli gerçek ve tüzel şirketlerin ‘yüksek kazanç elde edip az vergi ödendiğinin’ tespit edildiğine ve Maliye Bakanlığı’nca bu şirketlerin inceleneceği yönündeki haberleri hatırlattılar.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, enflasyonla birlikte artan karlılıklarına rağmen ödedikleri vergi düşük kalan şirketler nezdinden yaptıkları tespitlerde ‘Türkiye’de yüksek kazançlar elde eden ancak aynı oranda vergi vermeyen yabancı ortaklı şirketlerin’ bulunduğunu tespit etmişlerdi.

Bakanlık yetkilileri, denetime almaya karar verdikleri mükelleflerin tamamının risk kriterlerine takıldığını kaydederlerken, “Yüksek oranda vergi harcamasına konu istisna ve muafiyetlerin bulunduğu, karlılıklarının yüksek ancak efektif vergi yüklerinin düşük kalan şirketler” olduğunu belirttiler.