11 ilin insanının nerelere göçtüğü çöpten anlaşılıyor

Türkiye'nin 13 şehrinde katı atık bertarafı yapan ITC'nin İş Geliştirme Direktörü ve 4T (Temiz çevre, temiz enerji, temiz tarım ve temiz beslenme) Platformu Başkanı Ali Rıza Öner, 11 ilde yaşanan deprem sonrası insanlarımızın hangi illere göç ettiğini sokağa bırakılan evsel atıklardan anlayabildiklerini söyledi.

Bir grup gazeteci ile Pazarcık ve Elbistan merkezli 6 Şubat 2023 tarihli depremlerin insanların hayatındaki değişimleri evsel atıklar gibi farklı bir noktadan değerlendirmeye alan Öner, yaşanan depremin ekonomik boyutunun yanı sıra, insani boyutunun daha trajik olduğuna işaret ederek, 11 ilden 2,7 milyon kişinin yerinden yurdundan olduğunu kaydetti.

GÜNLÜK 1 KG ÇÖP ÜRETİYORUZ

Asrın felaketinde evleri yıkılan veya ağır hasarlı durumda olan yüzbinlerce insanın anılarını arkalarında bırakarak başka şehirlere göç ettiğini dile getiren Öner, bu göçlerin hangi illere olduğunu yani bir nevi yol haritasının ise bu kez sokağa bırakılan çöplere yansıdığını anlattı.

Türkiye’de kişi başı günlük üretilen çöp miktarının bir kilogram olduğunu belirten Öner, ortalama 1 milyon nüfuslu bir şehirde günlük yaklaşık bin ton çöp çıktığını kaydetti. Hem bu ortalamadan hem de gelen çöp miktarındaki değişimden hareketle herhangi bir şehirdeki nüfusun artış ve azalış sayısını tahmin edebildiklerini anlatan Öner, insan hayatındaki alt üst oluşun ilk yansımasının ortaya çıkan atık miktarında yaşandığına işaret etti.

ÇÖP İLE HAYATIN AKIŞINI ANLAYABİLİYORUZ

ITC şirketi olarak evsel nitelikli atıkların bertarafını yaptıklarını kaydeden Öner “İnsan hayatındaki alt üst oluşun ilk yansıması ortaya çıkan atıkların miktarında yaşanıyor. Örneğin, Adana’da depremleri izleyen ilk günlerde bertaraf sahasına gelen çöp miktarı bir anda yüzde 20 düştü. Hayatın akışının sıkıntıya girdiğini veya sekteye uğrayışını atık miktarı ele veriyor” dedi.

Adana’ya deprem sonrasında gelen nüfus ile giden nüfus birbirini dengelediği için çöp miktarında radikal-sürekli bir düşüş olmadığını anlatan Öner, “Çünkü, depremin daha şiddetli yaşandığı Kahramanmaraş, Adıyaman ve Hatay’dan Adana’ya gelen nüfus kadar, Adana’dan Mersin’deki yazlıklara ve yaylalara nüfus gitti. Bizim gözlemimiz bu yönde” diye konuştu. Ali Rıza Öner şöyle devam etti:

“İllerde artan çöp miktarına baktığımızda Ankara bu depremde en çok göç alan şehirlerin başında geliyor. Örneğin, Adana’da depremleri izleyen ilk günlerde bertaraf sahasına gelen çöp miktarı bir anda yüzde 20 düştü. Hayatın akışının sıkıntıya girdiğini veya sekteye uğrayışını atık miktarı hemen ele veriyor. Genel olarak Ankara’da günlük gelen çöp miktarında 600 ton artış olduğunu belirledik. Bu da bize Ankara’nın 600 bin civarı göç aldığını gösteriyor. İstanbul’un çöp miktarı ise 16 bin tonda sabit kalırken, depremzede vatandaşların yine deprem riski altındaki İstanbul'u tercih etmediğini görüyoruz.”

TÜM İLLERDE ÇÖP MİKTARI AZALDI

Tüm illerde çöp miktarının azaldığını kaydeden Öner, aşırı azalmanın Hatay, Kahramanmaraş Malatya ve Adıyaman’da gerçekleştiğini kaydetti. Bu illerin nüfuslarının bir anda alt üst olduğunu ifade eden Öner, “Depremin vurduğu illerde şu an ambalaj, konserve, cam ve plastik şişe ile organik atıkların arttığını gözlemliyoruz” diye konuştu.

ANKARA YOĞUN GÖÇ ÇEKTİ

Ankara’nın bu depremde en çok göç alan şehirlerin başında geldiğini kaydeden Ali Rıza Öner, “Genel olarak günlük gelen çöp miktarında 600 ton artış var bu da bize Ankara’nın 600 bin civarı göç aldığını gösteriyor, oransal olarak en büyük artış Altındağ, Keçiören, Yenimahalle ve Çankaya ilçelerinde. Yine Antalya’nın atık yönetimini de biz yapıyoruz. Alanya da çok yoğun depremzede göçünü alan bir ilçe yaklaşık 50 ton, yani 50 bin kişilik nüfus artışına denk çöp artışı olmuş. Antalya’da ise yaklaşık 100 ton civarı bir artış var yani 100 bin kişi diyebiliriz, Antalya’nın kısa sürede aldığı deprem göçü için” diye konuştu.

İSTANBUL’DA ÇÖP MİKTARI DEĞİŞMEDİ

16 milyon nüfuslu İstanbul’da ise günlük 16 bin ton çöp çıkarken deprem öncesine göre bu oranda kayda değer bir değişiklik yaşanmadığını belirten Öner, “Bu genel veri bize depremzede vatandaşların yine bir başka deprem riski altındaki İstanbul’u tercih etmediğini gösteriyor. Ayrıca basında ilçeler arası yoğun göç olduğuna dair haberlerin ise gerçeği yansıtmadığını düşünüyoruz. Çünkü yalnızca Üsküdar, Kadıköy, Bakırköy, Esenler, Fatih, Avcılar, Beylikdüzü, Maltepe, Kartal, Esenyurt, Bağcılar ve Şirinevler’de çöp miktarının yüzde 2-3 dolaylarında azaldığını, bu miktarın Sancaktepe, Kurtköy, Başakşehir, Kayaşehir, Arnavutköy, Ümraniye ve Ataşehir’e kaydığını gözlemliyoruz. Ciddi bir değişim olmadığı için ilçeler arası yoğun bir göç var diyemeyiz” değerlendirmesinde bulundu.