Alternatif bir enerji kaynağı daha…

Meğer Türkiye her yıl 100 milyar dolar seviyesine ulaşan enerji ithalatında dışa bağımlılıktan kurtulmak için geliştirdiği alternatif enerji kaynaklarına bir yenisini daha ekleme yolunda önemli bir mesafe kaydetmiş.

Geçtiğimiz günlerde bir grup meslektaş ile Türkiye’nin enerji çalışmalarını çok yakından izleyen, Türkiye’de 10’dan fazla ilde çöpten enerji üretimi gerçekleştirilmesini sağlayan 4T Platformu (Temiz Çevre, Enerji, Tarım, Beslenme Platformu) Başkanlığını yapan, yenilenebilir enerji alanında uzman isim Ali Rıza Öner ile Türkiye’nin enerji ihtiyacı ve çözümü konusunda uzun soluklu derin bir sohbet yaptık.

Türkiye’de neredeyse 14 yıldır çalışmaları yapılan ancak birçok kesimin haberinin olmadığı bir alanda bizlere çok özel bilgiler verdi.

Meğer Türkiye her yıl 100 milyar dolar seviyesine ulaşan enerji ithalatında dışa bağımlılıktan kurtulmak için geliştirdiği alternatif enerji kaynaklarına bir yenisini daha ekleme yolunda önemli bir mesafe kaydetmiş. ABD’nin ciddi oranda kaynağına sahip olduğu ‘kaya gazı’ nam-ı diğer ‘Seyl gazı’ konusunda Türkiye’nin 14 yıllık ihtiyacını karşılayacak rezerve sahip olduğunu anlattı. Dahası yeraltındaki bu kaya gazı rezervinin değerinin 350 milyar dolar seviyesinde olduğunu söyledi. Bu kapsamda Türkiye’deki 680 milyar metreküp kaya gazının ekonomiye kazandırılması için ciddi çalışmalar yapıldığını anlattı. Üstelik yeni girdiğimiz 2024 yılında 2 kuyuda daha sondajlama yapılacağını sözlerine ekledi.

Keşfi yeni yapılan Karadeniz’de 710 milyar metreküp doğalgaza karşılık, Gabar Dağı’nda da milyonlarca varil petrol aramalarına göre daha kolay çıkarılan şeyl gazının çıkarım maliyetinin ise bu ürünlere göre yüzde 50 fazla olduğuna vurgu yapan Ali Rıza dostumuz, kaya gazının 5 kilometre derinlikte çıkarıldığını vurguladı.

Türkiye’de bu hikayenin ise 2010 yılında başladığını vurgulayan uzman dostumuz, Türkiye’nin yıllar içerisinde bu alanda da büyük yatırımlar yaptığına dikkat çekti. Ali Rıza Öner’in ABD ve Çin ile de kıyaslayarak şu anlattıklarına sevinmemek mümkün değil:

“Türkiye’de özellikle Trakya ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde yoğun bir kaya gazı bulunuyor. Bu iki bölgede teknik olarak çıkarılabilir yaklaşık 679 milyar metreküp kaya gazı ve 4.7 milyar varil kaya petrolü bulunuyor. Söz konusu kaya gazı yıllık 50 milyar metreküp gaz tüketen Türkiye’nin 14 yıllık gazının kayalardan karşılanabileceği anlamına geliyor. ABD günlük ihtiyacının yaklaşık yüzde 30’unu şeyl gazından karşılıyor. Dünyanın çeşitli bölgelerinde yaklaşık 249 trilyon metreküp kaya gazı bulunuyor. Bunun 33 trilyon metreküpü ABD, 31.5 trilyon metreküpü Çin’de yer alıyor. Diyarbakır’da 10 önce özel bir şirket tarafından ilk kaya gazı sondajı gerçekleştirildi. Bugüne kadar Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) tarafından ise Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde 5, Trakya Bölgesi'nde ise 10 kuyuda çalışmalar yürütüldü. Trakya'da 6 kaya gazı kuyusu üretime alınırken, TPAO en son 3 sene önce Diyarbakır’da bir kaya gazı sondaj kuyusu açtı. Ancak son yıllarda Karadeniz ve Gabar’dan ardı ardı gelen müjdeler bu gaza yönelik çalışmaları ikinci plana itti. Şimdi yapılacak yeni çalışmalarla birlikte önümüzdeki dönemde bu gazın da ekonomiye kazandırılması planlanıyor. Cumhurbaşkanlığı Programına göre, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 2024 yılında iki kuyuda kaya gazı sondaj faaliyeti yürütecek.”

Peki bu gaz hangi yöntemle çıkarılıyor?

4T Platformu (Temiz Çevre, Enerji, Tarım, Beslenme Platformu) Başkanı ve Yenilenebilir Enerji Uzmanı Ali Rıza Öner, kaya gazı çıkarma yöntemini şu sözlerle anlattı:

“Petrol ve doğalgaz, oluştuğu ana kayadan ayrılarak farklı kayaçlar içerisine yerleşikken, bu yer değişimi sırasında petrol veya doğalgazın bir bölümü ana kayada kalıyor. İşte ana kayayı terk etmeyen ve kayacın gözeneklerinde kalan doğalgazdan oluşan gaz kaya gazı deniliyor. Bu gaz kayaç denilen formasyonların içinde sıkışmış olan doğal gazın hidrolik çatlatma adı verilen işlemle kaya katmanlarının içinde kırılmalar üretilerek açığa çıkması ile sağlanıyor. Bu çatlatmalarda su basıncı kullanılıyor. Kaya gazı, 4-5 bin metre derinlikteki kaya katmanlarının arasına sıkışmış gaz anlamına gelirken, Türkiye bugün sahip olduğu teknolojik donanımla bu gazı çıkarabilecek kabiliyette bir ülke. Gazın açığa çıkması için istenilen derinliğe inildikten sonra kaya katmanları içinde yatay kırılmalar yapılarak yüzeye katkı maddeli basınçlı su enjekte edilerek bu gaz çıkarılabiliyor.”

Hakikaten güzel bir haber…

Biz çok şey yapacak güçteyiz…

Yeter ki; eksiklikleri biran önce tespit edip harekete geçirelim…